هدف از بازآفرینی بافت فرسوده احیای بافت است نه بلندمرتبه سازی، بازآفرینی بافت های فرسوده پیشران فراوری در بخش مسکن - وبلاگ دیدنی ها

به گزارش وبلاگ دیدنی ها، چهارمین پیش نشست از همایش مسکن؛ پیشران فراوری دوشنبه 29 آذر ماه با موضوع بازآفرینی بافت های فرسوده؛ موانع و راهکارها با حضور صاحبنظران در شرکت بازآفرینی شهری ایران برگزار گردید.

به گزارش گروه مالی وبلاگ دیدنی ها، در این نشست ضمن تاکید بر اهمیت بازآفرینی، نوسازی و مقاوم سازی منازل مسکونی در بافت های مسئله دار و فرسوده منطقه ها شهری، به مواردی همانند سهم بافت های شهری از طرح جهش ملی مسکن، لزوم همراه کردن ساکنین بافت های فرسوده به همکاری به وسیله مشوق های لازم و ضرورت جلوگیری از بلندمرتبه سازی و متراکم سازی مجدد در بافت های فرسوده اشاره شد.

دولت در مانع زدایی از بازآفرینی بافت های فرسوده کم کاری نموده است

کاوه حاجی علی اکبری مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در این نشست ضمن اشاره به اینکه درحال حاضر مسئله مسکن در کلان شهرها به یک بحران تبدیل شده است، گفت: به طور خاص در شهر تهران احتیاج به سالانه دست کم 150 هزار مسکن تازه داریم و علاوه بر تامین این احتیاج مسکن، ضروری است به دست احتیاجمندان آن برسد؛ چراکه بر اساس اصل 31 قانون اساسی دولت موظف است مسکن مورد احتیاج مردم را تامین کند. این درحالیست که در سال های اخیر به طور میانگین 60 هزار واحد مسکن در تهران تامین شده است که 90 هزار واحد کمتر از احتیاج است.

وی اضافه کرد: تامین مسکن یکی از اجزاء جدی نوسازی و بازآفرینی بافت های فرسوده است. از طرف دیگر عرصه های قابل سکونت رها شده نیز یکی از بخش های اصلی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری محسوب می شوند. هر کدام از این دو مورد، 4500 هکتار از زمین های شهر تهران را به خود اختصاص داده اند که مجموعا 15 درصد از کل شهر را شامل می گردد. بر اساس برآوردهای من در بافت های فرسوده تهران امکان ساخت مسکن به اندازه 20 درصد بیشتر از اندازه فعلی فراهم است.

علی اکبری در سرانجام با تاکید بر اینکه تقویت فرایند بازآفرینی بافت های فرسوده احتیاجمند مانع زدایی از سوی دولت است، گفت: یکی از دلایل عقب ماندگی کشور و به طور خاص شهر تهران در بازآفرینی و نوسازی بافت های فرسوده، کم کاری دولت در مانع زدایی از فرایند این مهم است. به طور خاص در حال حاضر بسیاری از خانه های موجود در بافت های فرسوده فاقد سند هستند و ساکنین آن ها حتی امکان آغاز فرآیندهای مربوط به نوسازی را ندارند.

بافت های فرسوده شهری ظرفیت ساخت 4 میلیون مسکن را دارد

در ادامه نشست محمد آئینی مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، ضمن اشاره به اینکه در 4 سال آینده قرار است 4 میلیون مسکن به وسیله دولت سیزدهم ساخته گردد که احتیاج به زمین دارد، گفت: در عین حال افزایش محدوده های شهری و تخصیص زمین بیشتر برای ساخت مسکن در حاشیه شهرهای بزرگ میتواند مضراتی در پی داشته باشد. هرچند در ایران محدودیت زمین نداریم، اما ضروری است از محدوده های شهری و زمین های موجود نیز به درستی استفاده گردد. در طرف مقابل در صورتی که به بافت های داخل شهرها توجه گردد و توسعه درونزا در شهرها در دستورکار قرار بگیرد، ظرفیت بیش از 4 میلیون واحد مسکونی در داخل شهرهای فعلی فراهم است. به همین علت توصیه من به دولت سیزدهم این است که به جای اختصاص زمین تازه برای ساخت گسترده مسکن، اولویت را به استفاده بهینه از بافت های فرسوده درون شهرها بدهد. این درحالیست که بر اساس اعلام مقامات وزارت راه، تنها 10 درصد از طرح جهش ملی مسکن در داخل بافت های فرسوده هدفگذاری شده است.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران مجموع بافت های فرسوده موجود در کشور را حدود 70 هزار هکتار بیان کرد و اضافه کرد: 28 درصد جمعیت شهری در بافت های فرسوده کشور ساکن هستند و 1.7 میلیون واحد مسکونی نیز در این منطقه ها وجود دارد و ضروری است بازآفرینی این بافت ها در دستورکار قرار بگیرد. اما از آنجا که عمده ساکنین بافت های فرسوده فعلی، اقشار کم عایدی جامعه هستند، اعتماد آفرینی و همراه کردن آن ها یکی از الزامات اساسی حرکت به سمت بازآفرینی بافت های فرسوده در کشور است.

همراه کردن مردم چالش اصلی بازآفرینی بافت های فرسوده است

در بخش دیگری از نشست اردشیر گراوند مدیرعامل شرکت نقش کلیک با اشاره به اینکه نقدینگی سرگردان علت اصلی خالی ماندن واحدهای مسکونی در شهرهای بزرگ کشور است، گفت: همانطور که نبود اشتغال در شهرهای کوچک موجب مهاجرت مردم به شهرهای بزرگ می گردد، نقدینگی سرگردان مردم نیز موجب خرید مسکن و خالی نگهداشتن آن شده است و این مسئله هم به نوبه خود در برهم خوردن تعادل بازار مسکن در شهرهای بزرگ اثرگذار است.

وی ضمن اشاره به کاهش سرمایه اجتماعی فعلی دولت نزد مردم، گفت: به این علت همراه کردن مردم چالش اصلی حرکت به سمت بازآفرینی و نوسازی بافت های فرسوده در منطقه ها شهری است. این مسئله ضرورت صحبت با مردم از سوی مسئولین و افزایش اعتماد آن ها به نهادهای مسئول و دفاتر تسهیلگری در احیای بافت فرسوده را بیشتر نموده است. در عین حال وجود بافت فرسوده در شهرها معضلاتی در پی دارد که این مسئله را به یک مسئله عمومی در حقوق عامه تبدیل نموده است و دولت باید مردم را در این زمینه قانع کند که نوسازی و احیای بافت فرسوده یک ضرورت برای شهرهای کشور است و صاحبان مسکن در این بافت ها باید ملزم شوند که با دولت در این زمینه همکاری نمایند.

گراوند در سرانجام ضمن تاکید بر ظرفیت بالای بازآفرینی بافت های فرسوده شهری در کشور گفت: بافت های فرسوده این قابلیت را دارند که دست کم نیمی از ساخت واحدهای مسکونی تازه در طرح جهش ملی مسکن، در قالب بازآفرینی این بافت های فرسوده هدفگذاری گردد.

بازآفرینی بافت های فرسوده میتواند پیشران فراوری در بخش مسکن باشد

در بخش دیگری از نشست علی اصغر بدری مدیر موسسه مطالعات اندیشه شهر و اقتصاد ضمن تاکید به اینکه باید موضوع بازآفرینی بافت فرسوده را از زاویه پیشران فراوری در بخش مسکن نگاه کنیم، گفت: باید از فرصت موجود در طرح جهش ملی مسکن برای بازسازی ظرفیت های موجود بافت شهری استفاده کنیم و بخش قابل توجهی از هدفگذاری ساخت سالی یک میلیون مسکن باید به وسیله بازآفرینی بافت های فرسوده محقق گردد.

مدیر موسسه مطالعات اندیشه شهر و اقتصاد بازآفرینی را یک مساله تدریجی دانست و ادامه داد: رویکرد تدریجی با روینمودهای فوری جور در نمی آید. باید به مسائل انسانی و مالی توجه گردد. خیلی سریع می توان مسکن ساخت اما بازآفرینی با سرعت بالا قابل انجام نیست. فلذا لفظ نوسازی را نیز باید با بازآفرینی جایگزین کنیم تا دچار سوء تفاهم نشویم. با روینمودهای فوری آنچه اتفاق میفتد رویش بافت های تازه فرسوده خواهد بود. متاسفانه در دولت قبل رئیس جمهور در یک سفر به ترکیه در صحنه ای با برج های بلند در یک شهر روبرو شد و به وی اطلاع دادند که پیش از این در آن محل بافت فرسوده وجود داشته است و در ادامه بدون رجوع به دلایل علمی، در پی ساخت برج در بافت های فرسوده کشور بود؛ درحالیکه این روش مضرات متعددی به همراه دارد چراکه اهالی ساکن در بافت های فرسوده امکان سکونت در برج را ندارند.

وی در سرانجام گفت: وقتی انرژی سیاستگذاران روی فراوری مسکن در حاشیه شهر گذاشته و برای توسعه میان افزا و بازآفرینی رقیب بیرونی هم اضافه می گردد، سرعت بازآفرینی کاهش پیدا می نماید و مجددا محلات مسأله دار اضافه کرده می گردد.

هدف از بازآفرینی بافت فرسوده احیای بافت است نه بلندمرتبه سازی

در ادامه حسین عبداللهی کارشناس اقتصاد مسکن اندیشکده اقتصاد مقاومتی در این نشست گفت: با توجه به اینکه تراکم جمعیتی در بافت های فرسوده کشور بالاست و کیفیت زندگی در این اماکن احتیاجمند بهبود است، هدف اصلی نمیتواند اضافه کردن ساکنین تازه باشد. باید با روش هایی به سمت بازآفرینی برویم که کیفیت زندگی را برای ساکنین فعلی بالا برویم. نکته دیگر اینکه بلندمرتبه سازی در فرآیند بازآفرینی بافت فرسوده موجب می گردد دوباره تراکم بالا و ریزدانگی و مشکل معابر در این منطقه ها پا برجا بماند. بنابراین باید از بلندمرتبه سازی در بازآفرینی بافت فرسوده جلوگیری گردد. علاوه بر این باید از ساخت واحدهای مسکونی کوچک مقیاس که موجب بالارفتن تراکم در این بافت ها میگردد نیز جلوگیری گردد.

وی ضمن تاکید بر اینکه برای توسعه ساخت مسکن به زمین احتیاج داریم، گفت: در تهران زمین کافی برای خدمات عمومی وجود ندارد. باید کمربند تهران را با توجه به طرح تفصیلی توسعه دهیم و با مشوق تهاتر زمین تازه با مسکن موجود مردم را به اماکن تازه انتقال دهیم و جمعیت را در سطح تهران پخش کنیم. کما اینکه در لندن به همین سمت حرکت شده است. به این ترتیب زمینه چینی برای بازسازی فراهم می گردد.

مقاوم سازی مسکن باید مشمول دریافت تسهیلات بانکی گردد

در بخش سرانجامی نشست محمدصالح شکوهی عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: مساله بافت های فرسوده باید با دو راهکار محدودیت توسعه مساحت شهری و ایجاد اشتغال در روستاها و شهرهای کوچک حل گردد؛ در عین حال مسئله مسکن در کلانشهرها حتما به ساماندهی خانه های خالی و کوشش برای عرضه آن ها به بازار احتیاج دارد.

وی اضافه کرد: نکته بعدی در زمینه بافت های فرسوده، مسئله مقاوم سازی است. درحال حاضر وام و تسهیلات فقط به نوسازی اختصاص داده می گردد و مقاوم سازی مسکن از تسهیلات بانکی محروم مانده است. این باعث می گردد قشر سنتی خیلی در فرآیند بازآفرینی بافت های فرسوده همراه نگردد. برای این قشر باید ضوابط و تسهیلاتی برای مقاوم سازی بافت موجود ارائه کنیم. در 20 سال گذشته به این راه چاره کمتر پرداخته شده است؛ چراکه در این زمینه سود تخریب و نوسازی واحدهای مسکونی مورد توجه ذی نفعان قرار گرفته است. در دیگر کشورهای دنیا مقاوم سازی واحدهای مسکونی که نزدیک به 100 سال از عمر آن ها گذشته است هم در دستورکار قرار میگیرد اضافه کرد: بنده خودم در این طور خانه ها زندگی نموده ام. مقاوم سازی خانه های قدیمی حتما باید در بهبود کیفیت زندگی مردم در دستورکار قرار بگیرد.

منبع: جهت اقتصاد